کرونا و مباحث آخرالزمانی مرتبط

این روزها در ایام بیماری منحوس کرونا مقالات و یادداشت‌های زیادی پیرامون ابعاد مختلف فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی این بحران نوشته شده است.
یکی از ابعادی که بیشتر در جامعه مذهبی و قشر متدین جامعه مورد مداقّه قرار گرفته است، مباحث آخرالزمانی و ارتباطات این اپیدمی بزرگ با آنها است. به تعبیر دیگر بحث‌ها و گمانه زنی‌های زیادی پیرامون ارتباط کرونا با نشانه‌های آخرالزمان و حتی علائم ظهور حضرت مهدی(عج) مطرح شده است که موجب یک دوگانه علمی اعتقادی در جامعه مذهبی شده است.
یک طرف این بحث کسانی هستند که معتقدند اپیدمی کوید ۱۹ همان  مرگ سفیدی است که در برخی روایات مربوط به آخرالزمان آمده است و پس از مرگ تعداد زیادی از افراد بشر توسط این طاعون مدرن امکان ظهور امام دوازدهم علیه السلام فراهم است و ما باید این مسئله را جدی گرفته خود را مهیای استقبال از آن دُرّ یگانه خلقت نماییم. استناد این طیف به روایاتی مانند این روایت است که از امیرالمؤمنین علی علیه السلام منقول است که فرمود: «پیش روی قائم ـ علیه السلام ـ مرگی سرخ و مرگ سفید پدیدار گردد و ملخ‌های خونرنگ وقت و بی‌وقت هجوم آورند، اما مرگ سرخ یعنی شمشیر و مرگ سفید یعنی طاعون» (بحار الانوار، ج۵۲، ص ۱۱۳)
از طرف دیگر در مقابل این طیف افراد و علمایی هستند که تطبیق این اپیدمی بر یکی از علائم ظهور را شیوه‌ای غیر علمی و خلاف واقع می‌دانند. عمده ادله آنان دو مطلب است:  
یکی اینکه روایت شیوع مرگ سفید از علائم قطعی ظهور نمی‌باشد و با توجه به ضعف سندی اغلب اینگونه روایات نباید آنها را مطرح کرد. دومین دلیل آنان یک استدلال عقلی مهم است مبنی بر اینکه با توجه به وجود علائم قطعی معدود و نشانه های ظهور غیرقطعی فراوان نمی‌توان یک نشانه را دلیل بر نزدیک‌بودن ظهور دانست و باید طرح این مهم را موکول به زمانی کرد که حداقل تعدادی از نشانه‌های قطعی محقق شده باشند. از طرف دیگر وجود مسئله “بداء” در اعتقادات ناب شیعی به مثابه خط قرمز ایست که هر گونه گمانه‌زنی درباره نزدیک‌بودن ظهور را باطل می‌کند؛ زیرا طبق این اعتقاد اعمال مختلف بشری برروی مقدرات الهی تاثیرگذار بوده و ممکن است تقدیر الهی پیرامون زمان ظهور با توجه به اتفاقات گوناگون دنیا با تأخیر و یا تعجیل مواجه شود.(ر.ک. شیخ مفید، تصحیح الاعتقاد، ۱۴۱۳ق، ص۶۵-۶۷)
نویسنده این سطور معتقد است جدا از مباحث فوق و به دور از نگاه روایی بر علائم ظهور حضرت مهدی علیه‌السلام و بدون تطبیق این بیماری و اپیدمی جهانی -و هر نشانه دیگری- بر علائم ظهور نیز می توان به عنوان یک مبحث آخرالزمانی به اپیدمی کرونا نگاه کرد.
 به تعبیر دیگر باید از دریچه دیگری به رابطه کرونا و تشکیل حکومت جهانی نگریست. به خوبی می‌دانیم ظهور امام زمان(عج) به منظور تشکیل حکومت واحد جهانی به رهبری اسلام برای گسترش عدالت در تمام دنیاست. مسلما این امر مهم نیازمند وجود بسترهای مهم جهانی است؛ از جمله لوازم مهم ایجاد بستر برای تحقق حکومت معصوم برتمام گیتی، تغییر نگرش همه مردم عالم نسبت به برخی مسائل مهم زندگی فردی و اجتماعی است. کوید ۱۹ برخی تغییر نگرش ها را برای مردم دنیا به ارمغان آورده است که به اختصار ذکر می کنیم:
●  اقرار مردم دنیا به ضعف بشر (فقیر و غنی، عالم و جاهل، همه و همه در برابر یک ویروس بسیار کوچک، ناتوان شدند.)
●  اقرار مردم دنیا به نارسایی علوم تجربی (علم پزشکی با همه پیشرفت‌هایش هنوز از درمان این بیماری عاجز است.)
●  گسترش حس خداپرستی و راز و نیاز با خالق بزرگ (تصاویر گسترده راز و نیاز مردم کشورهای مختلف دنیا در ایام این بیماری)
●  مشاهده ضعف قدرت¬های بزرگ دنیا در مدیریت این بحران (دولت آمریکا بهترین نمونه برای اثبات این مهم است.)
●  احساس همدلی گسترده میان مردم کشورهای گوناگون (هم اکنون همه مردم دنیا درد مشترکی دارند که قبلا نداشتند.)
●  کمرنگ‌شدن فاصله‌های سیاسی، قوم و نژادی و حتی دینی میان مردم عالم (هم اکنون مهم سلامتی و حیات است و دیگر دین و نژاد و نگاه سیاسی در اولویت نیست.)
●  مشهود شدن نیاز دنیا به یک فرستاده خدایی برای نجات مردم از این سختی¬ها (هم اکنون همه می‌دانند که نجات بشر به دست فردی خاص و با قدرت¬های الهی است.)
●  احساس نیاز به معجزه¬ای بزرگ برای بهبود سلامت، معیشت و اقتصاد مردم جهان (گره¬های کور زندگی فردی و اجتماعی بشر، به حدی رسیده است که بعید است با قدرت¬های عادی و مادی به این زودی¬ها قابل حل باشد.)
و . . .
حال به نتیجه‌گیری این نوشتار رسیدیم؛ سخن در این است که با توجه به اینکه اعتقاد به ظهور منجی درهمه ادیان الهی و فرقه¬های دینی دنیا موجود است(ر.ک. “منجی گرایی در ادیان(زرتشت، یهود، مسیحیت )”، مجله طلوع، تابستان ۱۳۸۶، شماره ۲۲) و سال‌های سال است که بشر چشم انتظار ظهور یک منجی برای نجات‌دادن انسان‌ها از جهل، ظلم و نابرابری است و اتفاقا هرچه جلوتر آمدیم، جنگ ها و کشتارها، استعمارها و تحقیرها، استبدادها و سرکوب‌ها در عالم بیشتر شده است، کرونا در سطحی بسیار وسیع، حس ناتوانی و محتاج بودن به دست غیبی حلال مشکلات را در برملا کرد و لذا اکنون از هر زمان دیگری که تا کنون بوده، بستر اجتماعی عمومی در سطح دنیا برای ظهور حضرت منجی فراهم‌تر و امکان اقبال عمومی به تشکیل حکومت عدل جهانی از هر زمان بیشتر است.
فارغ از اینکه روایات شیعی و اسلامی در این باب چگونه است، عقل نوید می‌دهد که در حداقلی‌ترین حالت، بشر یک گام بزرگ به سمت ظهور منجی در آخر الزمان پیش رفته و بیش از گذشته تشنه شراب وصل آن یگانه خلقت است.

مرا هزار امید است و هر هزار تویی . . .