صد و نوزدهمین جلسه از سلسله درس گفتارهای عقاید امامیه / توحید عبادی
خداوند در قرآن کریم میفرماید: « اسْجُدُوا لِآدَمَ ». این آیه در حقیقت از روی تکریم و تعظیم است نه عبادت. پرستش و سجدهای که به معنای عبودیت باشد فقط برای خداوند است. بنابراین هر جا واژه «عبد» آمد و برای غیر خدا بکار رفت به معنای بندگی نیست.
سم الله الرحمن الرحیم
الحمدالله رب العالمین، اَلحَمدُلله الاوَّل بلا اول کان قبله و الاخر بلا اخر یکون بعدَهُ الذی بعد فلا یرى وقرب فشهد النجوى تبارک وتعالى ثم صلاه وسلام علی سیدنا ونبینا العبد الموید والرسول مسدد المصطفی الامجد حبیب اله العالمین ابی القاسم محمد (ص) و علی اهل بیت الطیبین الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعنه الدائم علی معاندیهم و مخالفیهم الی قیام یوم الدین آمین رب العالمین.
قانونگذاری و تشریح شریعت برعهده خداوند است
براساس نظر متکلمین امامیه صفات خداوند با ذات او متحد است و مفاهیمی که ما از آن انتزاع میکنیم متفاوت است. خداوند مرکب نیست. خدا و صفاتش باهم یکی هستند. در جلسات گذشته توحید در افعال نیز بیان شده است یعنی هر فعلی در عالم انجام میشود باید خداوند مشیت کند. به تعبیری هر فعلی که انجام میشود فاعل آن خداست.
یکی دیگر از شاخههای توحید، توحید در عبادت و اطاعات است.
هیچ موجودی غیر از خداوند قابلیت عبادت شدن را ندارد. البته این را هم باید بدانیم که عبد شامل معنای لغوی و معنای اصطلاحی است. یکی از معانی لغوی عبد؛ غلام است. از همین رو امیرالمومنین میفرماید: هر کسی به من کلامی بیاموزد من بنده او هستم.
خداوند در قرآن کریم میفرماید: « اسْجُدُوا لِآدَمَ ». این آیه در حقیقت از روی تکریم و تعظیم است نه عبادت. پرستش و سجدهای که به معنای عبودیت باشد فقط برای خداوند است. بنابراین هر جا واژه «عبد» آمد و برای غیر خدا بکار رفت به معنای بندگی نیست.
در اطاعات هم باید توحید باشد به این معنی که فقط خداوند است که شایسته عبادت شدن است. اما گاهی اوقات خداوند میفرماید: « أَطِیعُوا اللَّهَ وَأَطِیعُوا الرَّسُولَ وَأُولِی الْأَمْرِ مِنْکُمْ ۖ/ خدا را اطاعت کنید و پیامبر و اولیای امر خود را [نیز] اطاعت کنید (سوره نساء، آیه ۵۹)» بنابراین آیه اطاعت از هر کسی باید در طول راستای ساختار الهی و در طول اطاعات از خداوند باشد.
ولایت فقیه و حکومت اسلامی شانی از شئون توحید است. خدا میفرماید از رسول، رسول میفرماید از اولیالامر و اولیالامر پس از عنوان یک سری ویژگیها میفرماید از فردی با چنین مشخصات پیروی کنید. در مجموع اگر قوانینی که در جامعه اسلامی جاری است از آنجا که توسط ولی فقیه تنفیذ میشود لازمالاجراست.
قانونگذاری و تشریع شریعت برعهده خداوند است. الحکم لله البته این جمله به دو معناست. معنای اول اینکه حکم و دستور برای خداست و معنای دوم اینکه حکومت برای خداست. در حقیقت اطاعت از افراد و قانونها باید در طول اطاعت از خداوند باشد.
توحید در عبادت
نماز و عبادات فقط برای خدا باید باشد. به طور مثال برخی روزه می گیرند تا وزن کم کنند، روزه باید فقط و خالص برای خدا باشد البته عبادت فایده هم دارند اما باید توجه داشت که همه اعمال باید برای خدا باشد نه برای بهرهبردن از فواید آن.
شریک قرار دادن کسی به همراه خداوند در عبادت ریا و شرک محسوب میشود ریا در حقیقت گناهی است که انسان خودش را بر دیگران عرضه میکند اما عجب گناهی است که انسان خودش را بر خودش عرضه میکند و از عبادتی که انجام میدهد خوشحال میشود.