صد و بیست و دومین جلسه از سلسله درس گفتارهای عقاید امامیه / مباحث متفرقه توحید ۲

در سال‌های گذشته یکی از دلایلی که تمام حوزه‌های علمیه در میانه بازار قرار داشتند این بود که افرادی که شریان اقتصادی جامعه را در دست دارند با معارف دین آشنا شوند.

بسم الله الرحمن الرحیم
کاربردی شدن کلمه «لا اله الا الله»

در جلسات گذشته مباحثی درباره توحید بیان شد.
در این جلسه بخش‌هایی که مربوط به توحید کاربردی است را مطرح می‌کنیم.
پیامبر اکرم (ص) در عصر جاهلیت ظهور کرده، او برای بیان عقاید می‌فرماید: به خدای یگانه ایمان بیاورد و بگویید «لا اله الا الله» (قول به معنای اعتقاد است چراکه جلوه اعتقاد در زبان است) همین جمله برای آغاز اسلام کافی است و در حقیقت همین «قولوا لا اله الا الله» به معنای ایمان است.
اما شعار «لا اله الا الله» برای جامعه امروز به چه معنایی است؟ چگونه در عصر خاتمیت و غیبت معتقد به لا اله الا الله شویم؟
توحید کاربردی امروز برای ما چگونه است. لا اله الا الله در دنیا و عصر امروز یعنی اینکه بتوانیم کلمه توحیدی «لا اله الا الله» را در شئون مختلف زندگی وارد کنیم و همه کار‌هایمان بر مبنای لا اله الا الله باشد.

 «برکت» در اقتصاد اسلامی معنا می‌شود
ارتباط «لا اله الا الله» را با تمام شئون زندگی باید بیابیم. اگر همه کارهای ما در زیر پرچم «لا اله الا الله» باشد به معنای این است که ما زندگی توحیدی داریم. در حقیقت خدا باید در تمام شئون زندگی ما ساری و جاری باشد و اگر در شأنی از شئون زندگی خدا را حذف کنیم به این معنی است که ما نسبت به خدا در آن شأن کافر هستیم و به خداوند کاری نداریم.
به طور مثال نوع درس خواندن یک انسان موحد با نوع درس خواند یک انسان غیرموحد کاملا متفاوت است در کسب و کار نیز نوع نگاه یک انسان خداپرست با انسان غیر موحد تفاوت دارد. در سال‌های گذشته یکی از دلایلی که تمام حوزه‌های علمیه در میانه بازار قرار داشتند این بود که افرادی که شریان اقتصادی جامعه را در دست دارند با معارف دین آشنا شوند. یک کاسب موحد در کسب و کارش نیز به سراغ خداوند می‌رود. به طور مثال ما در کسب و کار مفهومی داریم به نام «برکت» که در هیچ یک از مکاتب دنیا وجود ندارد. برکت مفهومی است که فقط در اقتصاد اسلامی معنا می‌شود.
خداوند در قرآن کریم به صراحت بیان کرده است: «مَن ذَا الَّذی یُقرِضُ اللهَ قَرضًا حَسَنًا فَیُضعِفَهُ لَهُ اَضعافًا کَثیرَهً واللهُ یَقبِضُ ویَبصُطُ واِلَیهِ تُرجَعون/کیست آن کس که به [بندگان] خدا وام نیکویى دهد تا [خدا] آن را براى او چند برابر بیفزاید و خداست که [در معیشت بندگان] تنگى و گشایش پدید مى ‏آورد و به سوى او بازگردانده مى ‏شوید (سوره بقره، آیه ۲۴۵)».
در حالی که ما امروز برای افزایش ثروتمان‌ به بانک‌ها بیشتر اعتماد داریم تا خداوند.

تقوای الهی درهای رحمت را باز می‌کند
قرآن کریم درباره اقتصاد جامعه اسلامی می‌فرماید: «وَلَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرَى آمَنُوا وَاتَّقَوْا لَفَتَحْنَا عَلَیْهِمْ بَرَکَاتٍ مِنَ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ وَلَکِنْ کَذَّبُوا فَأَخَذْنَاهُمْ بِمَا کَانُوا یَکْسِبُونَ/و اگر مردم شهر‌ها ایمان آورده و به تقوا گراییده بودند قطعا برکاتى از آسمان و زمین برایشان مى‏ گشودیم ولى تکذیب کردند پس به [کیفر] دستاوردشان [گریبان] آنان را گرفتیم (سوره اعراف، آیه ۹۶)»
خداوند در قرآن کریم صراحتا می‌فرماید: اگر می‌خواهید درهای رحمت آسمان و برکات را برشما بگسترانم تنها راه آن ایمان و تقوای الهی است. اما امروز در جامعه ما به این مسائل بهایی داده نمی‌شود.
در مبحث نظامی و حراست نیز درست است که باید از تجهیزات استفاده کرد اما آیا برای داشتن یک ارتش قدرتمند فقط تجهیزات و اسلحه‌های پیشرفته لازم است؟ پس نقش دین در این میان چیست؟ تنها تفاوت بین نیروی نظامی یک جامعه اسلامی و نیروی نظامی یک جامعه سکولار در حال حاضر نماز خواندن است در حالی‌که اسلام در این زمینه دستورات زیادی دارد.
امام صادق (ع) می‌فرمایند: «الدُّعاءُ أنفَذُ مِنَ السِّنانِ الحَدیدِ /دعا، کارى‌تر از سلاح تیز است» آیا ما در دفاع از کشورمان علاوه بر تقویت تجیهزات نظامی مبحثی برای دعا هم داریم یا خیر؟ در زمان جنگ تحمیلی دعا و نیایش یکی از مهم‌ترین بخش‌های جبهه‌ها بود.
در گذشته کتاب حلیه‌المتقین در خانواده کاربرد بسیاری داشت و افراد برای انجام ساده‌ترین امورشان مانند گرفتن ناخن به آن مراجعه می‌کردند اما متاسفانه امروز در سطوح عالیه کشور کسی نگاهی به دین ندارد.
امیرالمومنین (ع) در نهج‌البلاغه می‌فرماید: «إِذَا أَمْلَقْتُمْ فَتَاجِرُوا اللَّهَ بِالصَّدَقَهِ / هرگاه تنگدست شدید بصدقه دادن (به مستمندان) با خدا سودا (تجارت) کنید».
خداوند در قرآن کریم می‌فرماید: «إِنَّ الَّذِینَ قَالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقَامُوا فَلَا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَلَا هُمْ یَحْزَنُونَ/محققا کسانى که گفتند پروردگار ما خداست‏ سپس ایستادگى کردند بیمى بر آنان نیست و غمگین نخواهند شد (سوره احقاف، آیه ۱۳)».
در جای دیگری نیز می‌فرماید: «أَلَیْسَ اللَّهُ بِکَافٍ عَبْدَهُ… / آیا خدا کفایت‏ کننده بنده‏‌اش نیست… (سوره زمر، آیه ۳۶)».
امام خمینی (ره) همیشه خدا را در همه مراحل زندگی مد نظر داشت از همین‌رو با دست خالی توانست شرق و غرب این عالم را به زانو درآورد.
سبک زندگی اسلامی یعنی دستورات خدا را در همه شئونات زندگی رعایت کردن و به این معنی نیست که با یک قلم‌مو به زندگی رنگ دینی بزنیم.
برای اینکه این دین به دست ما برسد اهل بیت (ع) مشقت‌ها و رنج‌های فراوانی را تحمل کرده‌اند پس اکنون که این دین با این همه سختی به ما رسیده است باید از آن استفاده کنیم و آن را در تمام شئونات زندگی از کوچک و بزرگ ساری و جاری کنیم. امروز نگاه ما را به دین تغییر داده‌اند و دین را فقط محدود به عبودیت فردی و مسجد معرفی کرده‌اند.