نگاهی اجمالی به آداب و رسوم جاهلیت در المیزان

نگاهی اجمالی به آداب و رسوم جاهلیت

 

جاهلیت یکی از مفردات قرآنی است که معنایی لغوی و اصطلاحی دارد . در معنای لغوی آن ، جاهلیّت بمعناى حالت جهل است که در اقرب الموارد چنین آمده است و معنای اصطلاحی آن ،  ابن اثیر در نهایه چنین می گوید :  مراد از آن صفت و حالى است که مردم عرب قبل از اسلام داشتند از قبیل جهل به خدا و رسول(ص) و افتخار بانساب و خود پسندى و ظلم و غیره.

لفظ جاهلیت ۴ بار در قرآن کریم آمده است که به معنای آن فاصله زمانی بعد از حضرت عیسی است که پیامبری مبعوث نشد و فترتی پدید آمد و مردم عرب در جهالت خویش به اوج رسیدند تا جایی که دخترانشان را زنده به گور میکردند.

در نتیجه مراد از جاهلیّت حالتى است که جهالت در آن حکمفرماست در هر قوم و هر ملّت و در هر زمان که باشد ولى مراد از موارد آن در قرآن حالت جهالت مردم قبل از اسلام است.

قاموس قرآن، ج‏۲، ص: ۸۴

با دقت در آیه وَ لا تَبَرَّجْنَ تَبَرُّجَ الْجاهِلِیَّهِ الْأُولى‏ (احزاب: ۳۳ ) بنظر میاید که دو جاهلیّت داریم  یکى اوّلى و دیگرى آخرى.

 المیزان آنرا جاهلیّت قبل از بعثت و بمعنى جاهلیّت گذشته گرفته است . بعضى‏ها آن را زمان بین آدم و نوح و بعضى ما بین ادریس و نوح و بعضى زمان داود و سلیمان، بعضى زمان ولادت ابراهیم و بعضى زمان فترت ما بین حضرت عیسى و حضرت رسول صلّى اللّه علیه و آله و سلّم گرفته‏اند که بقول المیزان همه بى‏دلیل است. قول المیزان از همه قویتر است که جاهلیّه الاولى یعنى جاهلیّتى که در اوّل و گذشته بوده و آن جاهلیّت قبل از بعثت است.

و در تفسیر قمى روایتى با سند از امام صادق از پدرش (ع) در ذیل آیه” وَ لا تَبَرَّجْنَ تَبَرُّجَ الْجاهِلِیَّهِ الْأُولى‏” آورده، و آن این است که حضرت فرمود: بعد از جاهلیت اول، جاهلیت دیگرى نیز خواهد آمد.

ترجمه المیزان، ج‏۱۶، ص: ۴۶۲

 

حال به چند نونه از رسمهای غلط جاهلی اشاره میشود :

۱ ) قتل و خونریزی و عدم گذشت و عفو)

در تفسیر المیزان ذیل آیه ” وَ مَنْ قُتِلَ مَظْلُوماً فَقَدْ جَعَلْنا لِوَلِیِّهِ سُلْطاناً فَلا یُسْرِفْ فِی الْقَتْلِ إِنَّهُ کانَ مَنْصُوراً”  چنین آمده است :  الدر المنثور از بیهقى نقل کرده که او در سنن خود از زید بن اسلم روایت کرده که گفت: مردم را در جاهلیت رسم چنین بود که اگر مردى از یک فامیلى کسى را مى‏کشت از آن قوم و قبیله راضى نمى‏شدند، مگر بعد از آنکه یکى از بزرگان و رؤساى ایشان را بکشند، البته این در صورتى بود که قاتل خودش از رؤساء نباشد، خداى تعالى در این آیه ایشان را اندرز نموده و مى‏فرماید” وَ لا تَقْتُلُوا- تا آنجا که مى‏فرماید- فَلا یُسْرِفْ فِی الْقَتْلِ”

                        ترجمه المیزان، ج‏۱۳، ص: ۱۳۸

۲ ) رسم ظهار و دعاء)

در جاهلیت، رسم بود وقتى مرد از دست همسرش به خشم مى‏آمد، و مى‏خواست او را طلاق دهد یک نوع طلاقشان این بود که بگوید: پشت تو چون پشت مادرم است، و یا بگوید بر من باد که پشت تو را چون پشت مادرم بدانم، و این عمل را” ظهار” مى‏نامیدند و یک نوع طلاق مى‏دانستند که اسلام آن را لغو کرد.

و بنا بر این مفاد آیه ” وَ ما جَعَلَ أَزْواجَکُمُ اللَّائِی تُظاهِرُونَ مِنْهُنَّ أُمَّهاتِکُمْ” این است که خداى تعالى همسران شما را به صرف اینکه ظهار کنید، و بگویید پشت تو چون پشت مادرم است، مادر شما قرار نمى‏دهد، و چون قرار نداده، پس هیچ اثرى براى این کلام نیست، و شارع اسلام آن را معتبر نشمرده.

” وَ ما جَعَلَ أَدْعِیاءَکُمْ أَبْناءَکُمْ” کلمه” ادعیاء” جمع دعى، به معناى پسر خوانده است، و در جاهلیت این عمل” دعاء” و” تبنى” در بینشان دائر و معمول بوده است، و همچنین در بین امت‏هاى مترقى آن روز، مانند روم و فارس که وقتى کودکى را پسر خود مى‏خواندند، احکام فرزند صلبى را در حق او اجراء مى‏کردند، یعنى اگر دختر بود ازدواج با او را حرام مى‏دانستند، و چون پدر خوانده مى‏مرد، به او نیز مانند سایر فرزندان ارث مى‏دادند، و همچنین سایر احکام پدر و فرزندى را در باره او اجراء مى‏کردند، و اسلام این عمل را نیز لغو کرد.

ترجمه المیزان، ج‏۱۶، ص: ۴۱۱

۳ ) مالیدن خون شتر نحر شده به دیوار کعبه)

در کتاب جوامع الجامع در تفسیر جمله” لَنْ یَنالَ اللَّهَ لُحُومُها وَ لا دِماؤُها” مى‏گوید: روایت شده که مردم جاهلیت را رسم بر این بود که وقتى شتر را نحر مى‏کردند، خون آن را به دیوار کعبه مى‏مالیدند، پس وقتى مسلمانان به حج رفتند مى‏خواستند همین رسم جاهلیت را انجام دهند این آیه نازل شد .

ترجمه المیزان، ج‏۱۴، ص: ۵۳۷

۴ ) غذا نخوردن با افراد کور و چلاق و مریض)

در الدر المنثور است که ابن جریر، و ابن ابى حاتم از ضحاک روایت کرده که گفت: اهل مدینه قبل از آنکه رسول خدا (ص) مبعوث شود رسمشان چنین بود که افراد کور و مریض و چلاق را در غذا با خود شرکت نمى‏دادند، و فکر مى‏کردند که افراد کور تشخیص نمى‏دهند کدام لقمه لذیذتر و بهتر است، مریض هم که نمى‏تواند مانند سالم غذا بخورد، و چلاق هم حریف اشخاص سالم نیست، ولى بعد از بعثت اجازه داده شد که با آنان غذا بخورند .

و نیز در همان کتاب است که عبد بن حمید و ابن جریر و ابن ابى حاتم، از قتاده روایت کرده‏اند که گفت: این قبیله که از بنى کنانه بن خزیمه است، در جاهلیت تنها غذا خوردن را ننگ مى‏دانستند، حتى پیش مى‏آمد که یکى از آنان بر شدت گرسنگى غذا را با خود مى‏گردانید تا شاید کسى را پیدا کند که با او غذا بخورد و آب بیاشامد، ولى در اسلام اجازه هر دو قسم غذا خوردن داده شد، و آیه شریفه” لَیْسَ عَلَیْکُمْ جُناحٌ أَنْ تَأْکُلُوا جَمِیعاً أَوْ أَشْتاتاً” نازل گردید.

ترجمه المیزان، ج‏۱۵، ص: ۲۳۵

۵) حجراً محجوراً !! )

در المیزان در ذیل آیه ” یَوْمَ یَرَوْنَ الْمَلائِکَهَ لا بُشْرى‏ یَوْمَئِذٍ لِلْمُجْرِمِینَ وَ یَقُولُونَ حِجْراً مَحْجُوراً” چنین نقل شده است : کلمه” حِجْراً مَحْجُوراً” اصطلاحى بود از مشرکین که هنگام دیدن کسى که از او ترسى داشتند به زبان مى‏آوردند، و قرآن کریم در این آیه مى‏فرماید کفار وقتى ملائکه را ببینند آن وقت هم این کلمه را مى‏گویند، و خیال مى‏کنند گفتن آن فایده‏اى برایشان دارد .

و از خلیل نقل شده که گفته در جاهلیت وقتى شخصى کسى را که از او مى‏ترسید مى‏دید اگر در ماههاى حرام بود، براى اینکه او را نکشد مى‏گفت:” حِجْراً مَحْجُوراً” یعنى بر تو حرام است که متعرض من شوى، چون ماه، ماه حرام است آن شخص هم متعرضش نمى‏شد . و از ابى عبیده نقل شده که گفته است این یک افسونى بود براى عرب، که هر وقت از کسى مى‏ترسید، چون در حرم و یا شهر حرام به او بر مى‏خورد، این کلمه را مى‏گفت، و این در وقتى بود که خونى در میان آنان بود .

مشرکین در قیامت  به ملائکه‏اى که قصد عذاب ایشان را دارند” حِجْراً مَحْجُوراً” مى‏گویند، و مقصودشان این است که ما را پناه دهید.

ترجمه المیزان، ج‏۱۵، ص: ۲۷۶

۶) ناسزا گفتن به روزگار )

در مجمع البیان در ذیل آیه” وَ ما یُهْلِکُنا إِلَّا الدَّهْرُ” مى‏گوید: در حدیثى از رسول خدا (ص) نقل شده که فرمود: دهر را ناسزا نگویید، که دهر همان خدا است. مؤلف: طبرسى بعد از نقل این حدیث گفته: تاویلش این است که اهل جاهلیت حوادث ناگوار و بلاهایى را که نازل مى‏شد به دهر نسبت مى‏دادند، و مى‏گفتند دهر این بلا را بر سر ما آورد، و چنین و چنان کرد. آن گاه آن را به باد ناسزا مى‏گرفتند، رسول خدا (ص) فرمود: سازنده همه این حوادث خدا است، پس شما که سازنده آنها را ناسزا مى‏گویید، در حقیقت خدا را ناسزا گفته‏اید- این بود بیان مرحوم طبرسى-. روایت بعدى هم این بیان را تایید مى‏کند.

ترجمه المیزان، ج‏۱۸، ص: ۲۷۸

۷) هامه !  )

مراد از” هامه” یک اعتقاد خرافى در بین مشرکین و اهل جاهلیت است که معتقد بودند اگر کسى کشته شود روحش به شکل مرغى در مى‏آید، و در قبر او لانه مى‏کند، و همواره مى‏نالد، و از عطش شکوه مى‏کند، تا انتقامش را از قاتلش بگیرند.

ترجمه المیزان، ج‏۱۹، ص: ۱۲۹

۸) اعتقاد به انواء !  )

قبل از اسلام در بین عرب جاهلیت این اعتقاد رواج داشت که حوادث جوى از قبیل باران و باد و حرارت و سردى هوا را به ستارگانى نسبت مى‏دادند و بیست و هشت ستاره به نامهایى معین مى‏شناختند که هر یک از آنها سیزده شب در آسمان بوده و در شب چهاردهمش غروب مى‏کرد و در همان ساعت ستاره دوم از مشرق طلوع نموده سر بر مى‏آورد مى‏گفتند نوء فلان غروب کرد و نوء فلان سر بر آورد و معتقد بودند حوادث جوى در همین هنگام یعنى در هنگام غروب یک نوء و طلوع دیگرى رخ مى‏دهد در نتیجه اگر باران مى‏آید مى‏گفتند ستاره فلانى به ما باران داد و همچنین حوادث دیگر را به یکى از آن انواء نسبت مى‏دادند. و نیز معتقد بودند که ماه هر شب در یکى از آن بیست و هشت منزل قرار دارد و هر منزلى را هم به نامى مسمى کرده بودند زجاج در امالى خود نقل کرده که رسول خدا (ص) فرمود: هر کس بگوید به وسیله ستاره باران آمد و ما مشروب شدیم به ستاره ایمان آورده و به خداى تعالى کافر شده است و کسى که بگوید خدا مشروبمان کرد به خدا ایمان آورده و به ستاره کفر ورزیده.

ترجمه المیزان، ج‏۱۹، ص: ۲۴۷

با ذکر ۳ نکته مهم این تحقیق کوتاه را به پایان میبیریم :

۱) آداب و رسوم و عقاید جاهلیت بیش از اینهاست و تحقیقی مفصل را میطلبد و ما در اینجا به چند نمونه از آنچه المیزان نقل کرده است بسنده میکنیم. کشتن فرزندان از ترس فقر ، زنده بگور کردن دختران، اعتقاد به وحی شیطان بر کاهنان ، عشوه گری زنان ، ملائکه را دختران خداوند دانستن و صدها مورد دیگر همه از خصوصیات دوره جاهلیت است.

۲) لزوما تمام رسومات جاهلی بد نیست بلکه بعضی از آنها خوب بوده و اسلام آنها را امضا کرده است مثل حرمت قتل و جنگ در ماههای حرام.

۳) همانطور که در صدر این مقاله عنوان شد جاهلیت یک معنای فراگیری دارد و آن اعمال و اعتقادات جاهلانه است که ممکن است در هر زمان و مکانی و از هر ملت و قومی سربزند. مهم آن است که ما با عملکرد عقلانی و عالمانه به بررسی آداب و رسوم خود بپردازیم و  رسوم جاهلی عصر خویش را یافته و آنها را از جامعه خویش دور کنیم .

در پایان با ذکر چند نمونه از  اعتقادات و رسوم جاهلی جامعه کنونی خویش که نه با عقل و نه با شرع مطابق است، بحث را جمع میکنیم. یادمان باشد که وظیفا تک تک ماست که با این خرافات مبارزه جدی داشته باشیم :

۱)دختردار شدن کم لطف تر از پسردار شدن

۲)اهانت به روزگار در بروز مشکلات

۳)توقف کارها در صورت عطسه !

۴)شکاندن تخم مرغ برای . . . ! ! !

۵)مالیدن خون قربانی روی پلاک ماشین یا پیشانی نوزاد تازه متولد شده

۶)نگاه ابزاری و . . . به زن

۷)نحس دانستن عدد ۱۳ یا . . .

رزومه

دکتر حسین محمدی فام متولد سال ۱۳۵۸ در تهران می باشد که تحصیلات خود را در رشته الهـیات و معارف اسلامی گذرانده است. کارشـناسـی علوم قرآن و حدیـث، کارشــناسـی ارشد تفسیــر قرآن و

دکتـری تخصـصـی مذاهـب کلامـی، مقاطع تحصیـلی ایشـان اسـت.

وی از نـوجــوانـی به مـــداحـی اهـل بـیـت علیـهم الـسـلام‌ پـرداخـتـه و

هم اکنون مدیر هیأت (حسینیه) و مجموعه مذهبی فرهنگی روضة الشـهدا است.سخنرانی، تـدریس دانشـگاه، مدیریت کانال تـلگرامی “مـداحـی عالـمـانـه”  و کـانـال تـخـصـصـی “عـقـائد امامیه” ، مـشـاوره

مـــذهـبـی و خــانـوادگـی، ســرودن شـعـر و تــربـیـت شـاگـرد، از دیــگــر

فعالیت های ایشان است.

love making pics indianpornvideos.pro tamil aunty nude photo indian sex 3gb indiansexgate.pro tamil xxx indian sexy hd video hd dirtyindianporn.mobi college girls xnxx sex vedios kowalsky freesexyindians.pro sesvidio sex videos in tamil nadu indiansexpussy.pro forced defloration
free desi sex scandal indiansexmovies.mobi bur ki chudai naked kerala hindisexmovies.pro mumbai hotel sex indian girl ki chut originalindianporn.mobi sex videosfreedownloads xnxx condom justindianporn.pro x videos beautiful porn videos live imhoporn.com real pornhub xvideos best porn videos machine porneff.com redwap indian porn

تلفن روابط عمومی روضة الشهدا:   09329431910

تلفن کانون فرهنگی روضة الشهدا: 02144431828

تلفن مرکز نیکوکاری روضة الشهدا: 02144431463

 

کلیه حقوق محفوظ است

Template Design:Dima Group