پنجاه و هفتمین جلسه از سلسله درس گفتارهای عقاید امامیه / اثبات امامت امیرالمؤمنین علی(ع) ۳
وقتی پیامبر(ص) برای بعد از خود حضرت علی(ع) را به عنوان امام معرفی کرد؛ کفار نا امید شدند به دلیل اینکه کسی قرار است بعد از پیامبر(ص) بیاید که همانند خود ایشان است و دین را به جلو هدایت می کند.
اعوذ بالله من الشیطان الرجیم
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدالله رب العالمین، اَلحَمدُلله الاوَّل بلا اول کان قبله و الاخر بلا اخر یکون بعدَهُ الذی بعد فلا یرى وقرب فشهد النجوى تبارک وتعالى ثم صلاه وسلام علی سیدنا ونبینا العبد الموید والرسول مسدد المصطفی الامجد حبیب اله العالمین ابی القاسم محمد(ص) وعلی اهل بیت الطیبین الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعنه الدائم علی معاندیهم و مخالفیهم الی قیام یوم الدین آمین رب العالمین.
جلسه‌ی پنجاه و ششم را در خدمت خواهران و برادران هستیم. به حول و قوه الهی یک دوره چهارده گانه جلسه هفتگی به پایان رسید و یک چهارده گانه جدید را آغاز می کنیم و جز ۲۷ را خوانده و نثار حضرت رسول اکرم(ص) می نماییم
عقاید مهمترین اولویت در کسب علم است
حضرت رسول(ص) می فرمایند: «طَلَبُ العِلمِ فَریضَهٌ عَلى کُلِ مُسلِمٍ أَلا إِنَّ اللّه یُحِبُ بُغاهَ العِلمِ / طلب دانش بر هر مسلمانى واجب است. خداوند جویندگانّ دانش را دوست دارد(اصول کافی، ج ۱، ص ۳۵)»کار علمی ربطی به مدرک تحصیلی و … ندارد. ممکن است کسی سواد خواندن و نوشتن هم نداشته باشد اما جویای علم باشد و پای منبر بزرگان می نشست و علم را از ایشان یاد می گرفت. خدا آن کسی که علم را پیگیری و جستجو می کند دوست دارد. البته این مسئله را درجلسات اولیه این مباحث مطرح کردیم که در روایات هر جا که سخن از علم گفته می شود اولویت آن علم دین است.
اولویت اول در طلب علم که فرضیه نیز هست ، علم دین است. در علم دین نیز اولویت اول با عقاید است، احکام و اخلاق در درجات بعدی قرار دارد.
نا امیدی کفار در روز غدیر از نا بودی اسلام
در جلسات گذشته آیات تبلیغ و ولایت را بیان کردیم. در این جلسه آیه اکمال را مطرح خواهیم کرد.
« حُرِّمَتْ عَلَیْکُمُ الْمَیْتَهُ وَالْدَّمُ وَلَحْمُ الْخِنْزِیرِ وَمَا أُهِلَّ لِغَیْرِ اللّهِ بِهِ وَالْمُنْخَنِقَهُ وَالْمَوْقُوذَهُ وَالْمُتَرَدِّیَهُ وَالنَّطِیحَهُ وَمَا أَکَلَ السَّبُعُ إِلاَّ مَا ذَکَّیْتُمْ وَمَا ذُبِحَ عَلَى النُّصُبِ وَأَن تَسْتَقْسِمُواْ بِالأَزْلاَمِ ذَلِکُمْ فِسْقٌ الْیَوْمَ یَئِسَ الَّذِینَ کَفَرُواْ مِن دِینِکُمْ فَلاَ تَخْشَوْهُمْ وَاخْشَوْنِ الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتِی وَرَضِیتُ لَکُمُ الإِسْلاَمَ دِینًا فَمَنِ اضْطُرَّ فِی مَخْمَصَهٍ غَیْرَ مُتَجَانِفٍ لِّإِثْمٍ فَإِنَّ اللّهَ غَفُورٌ رَّحِیمٌ / بر شما حرام شده است مردار و خون و گوشتخوک و آنچه به نام غیر خدا کشته شده باشد و [حیوان حلال گوشت] خفه شده و به چوب مرده و از بلندى افتاده و به ضرب شاخ مرده و آنچه درنده از آن خورده باشد مگر آنچه را [که زنده دریافته و خود] سر ببرید و [همچنین] آنچه براى بتان سربریده شده و [نیز] قسمت کردن شما [چیزى را] به وسیله تیرهاى قرعه این [کارها همه] نافرمانى [خدا]ست امروز کسانى که کافر شدهاند از [کارشکنى در] دین شما نومید گردیدهاند پس از ایشان مترسید و از من بترسید امروز دین شما را برایتان کامل و نعمتخود را بر شما تمام گردانیدم و اسلام را براى شما [به عنوان] آیینى برگزیدم و هر کس دچار گرسنگى شود بىآنکه به گناه متمایل باشد [اگر از آنچه منع شده است بخورد] بى تردید خدا آمرزنده مهربان است (سوره مائده ، آیه ۳)»
در آیات مربوط به داستان غدیر علی القاعده آیات باید در کنار هم باشند اما مشاهده می کنیم که آیات مربوط به داستان غدیر به صورت پراکنده در سوره مائده آمده است.
یک بحثی در این جا مطرح است که علامه طباطبائی قائل بر این موضوع هستند و معتقد بر این است که شاید در موقع کتابت حدیث توسط صحابه این آیات بر اثر شیطنت برخی افراد جابجا شده باشد. این موضوع با تحریف بسیار متفاوت است. شیعه قائل به تحریف نیست. ایشان می فرمایند آیات جابجا شده تا بگویند این آیات ربطی به ولایت امیرالمومنین(ع) ندارد.
در ابتدای این آیه مباحثی درباره حرام بودن گوشت خوک و حیواناتی که با نام غیر خدا ذبح می شوند. خداوند می فرماید:« حُرِّمَتْ عَلَیْکُمُ الْمَیْتَهُ وَالْدَّمُ وَلَحْمُ الْخِنْزِیرِ وَمَا أُهِلَّ لِغَیْرِ اللّهِ بِهِ وَالْمُنْخَنِقَهُ وَالْمَوْقُوذَهُ وَالْمُتَرَدِّیَهُ وَالنَّطِیحَهُ وَمَا أَکَلَ السَّبُعُ إِلاَّ مَا ذَکَّیْتُمْ وَمَا ذُبِحَ عَلَى النُّصُبِ وَأَن تَسْتَقْسِمُواْ بِالأَزْلاَمِ ذَلِکُمْ فِسْقٌ / بر شما حرام شده است مردار و خون و گوشتخوک و آنچه به نام غیر خدا کشته شده باشد و [حیوان حلال گوشت] خفه شده و به چوب مرده و از بلندى افتاده و به ضرب شاخ مرده و آنچه درنده از آن خورده باشد مگر آنچه را [که زنده دریافته و خود] سر ببرید و [همچنین] آنچه براى بتان سربریده شده و [نیز] قسمت کردن شما [چیزى را] به وسیله تیرهاى قرعه این [کارها همه] نافرمانى [خدا]ست.» در ادامه آیه می فرمایند: « الْیَوْمَ یَئِسَ الَّذِینَ کَفَرُواْ مِن دِینِکُمْ فَلاَ تَخْشَوْهُمْ وَاخْشَوْنِ الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتِی وَرَضِیتُ لَکُمُ الإِسْلاَمَ دِینًا / امروز کسانى که کافر شدهاند از [کارشکنى در] دین شما نومید گردیدهاند پس از ایشان مترسید و از من بترسید امروز دین شما را برایتان کامل و نعمتخود را بر شما تمام گردانیدم و اسلام را براى شما [به عنوان] آیینى برگزیدم » در انتهای آیه دوباره می فرمایند: « فَمَنِ اضْطُرَّ فِی مَخْمَصَهٍ غَیْرَ مُتَجَانِفٍ لِّإِثْمٍ فَإِنَّ اللّهَ غَفُورٌ رَّحِیمٌ / و هر کس دچار گرسنگى شود بىآنکه به گناه متمایل باشد [اگر از آنچه منع شده است بخورد] بى تردید خدا آمرزنده مهربان است (سوره مائده ، آیه ۳)» با توجه به سیاق آیه به نظر می رسد نظر علامه طباطبایی قابل دفاع باشد.
البته برخی نیز توجیهاتی آورده اندکه خدا قصد داشته که در میان یک حرف، مسئله دیگری را بیان کند که تلنگری باشد. اما با شناختی که از صحابه داریم و کینه ای که ایشان نسبت به امیرالمومنین(ع) داشتند و شیطنت هایی که در طول تاریخ از ایشان سر زده، بعید هم نیست که سخن علامه صحیح باشد.
البته این نظر با تحریف متفاوت است زیرا تحریف به نقصان (کم کردن کلمه ای از قرآن) یا به زیاده (اضافه کردن کلمه ای به قرآن) است. اما اینکه آیه ای جابجا شود تحریف محسوب نمی شود . علامه طباطبائی نیز می فرماید اکثر آیاتی که در مورد ولایت امیرالمومنین(ع) است جابجا شده است.
در مورد آیه تطهیر نیز همین گونه است « وَقَرْنَ فِی بُیُوتِکُنَّ وَلَا تَبَرَّجْنَ تَبَرُّجَ الْجَاهِلِیَّهِ الْأُولَى وَأَقِمْنَ الصَّلَاهَ وَآتِینَ الزَّکَاهَ وَأَطِعْنَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ إِنَّمَا یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَیُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیرًا / و در خانههایتان قرار گیرید و مانند روزگار جاهلیت قدیم زینتهاى خود را آشکار مکنید و نماز برپا دارید و زکات بدهید و خدا و فرستادهاش را فرمان برید خدا فقط مىخواهد آلودگى را از شما خاندان [پیامبر] بزداید و شما را پاک و پاکیزه گرداند (سوره احزاب، آیه ۳۳)» با موضوعاتی در رابطه با همسران پیامبر(ص)مطرح شده است و می گویند منظور از آیه تطهیر همسران پیامبر(ص) نیز هستند.
نظریه دیگری که در این زمینه وجود دارد این است که جابجایی در این آیات صورت نگرفته بلکه این آیات به همین صورتی که کتابت شده است نازل شده است و برخی از علما قائل بر این نظریه هستند.
برخی دیگر نیز می گویند آیه به همین صورت نازل شده و مبحثی در این بین بوده که خداوند سیاق را شکسته است. یعنی کلام یک ساختار، فضا و موضوعی دارد و در یک سیری حرکت می کند و بعد یک مبحث دیگر را مطرح می کند و در آیات بعدی یک مبحث دیگری را بیان می کند. در یک سری آیات نیز خدا سیاق را شکسته و موضوع دیگری را بیان می کند تا یک سخن مهم را در میان یک موضوع دیگر مطرح می کند.
در رابطه با این آیه (آیه ۳ سوره مائده) اهل سنت شبهه ای را مطرح می کنند که این آیه مربوط به ولایت امیرالمومنین(ع) نیست و یک سری از احکام را بیان می کند.
در پاسخ به این شبهه بایدگفت؛ فرضا چهار نوع گوشت هم بر ما حرام شد، آیا به خاطر این حرام شدن این ۴ نوع گوشت کفار نا امید می شوند.
عده دیگری از اهل سنت نیز می گویند؛ این آخرین آیه ای بوده که در احکام نازل شده و با نزول این آیه احکام تمام شده و باعث نا امیدی کفار شده است.
اما آنچه که با تاریخ اسلام مطابقت دارد و شواهد نشان می دهد این است که، اینها امید بسته بودند که پیامبر(ص) از دنیا بروند و با رحلت پیامبر(ص) دین اسلام نابود شود. وقتی پیامبر(ص) برای بعد از خود حضرت علی(ع) را به عنوان امام معرفی کرد؛ کفار نا امید شدند به دلیل اینکه کسی قرار است بعد از پیامبر(ص) بیاید که همانند خود ایشان است و دین را به جلو هدایت می کند.
اینکه خداوند می فرماید: « الْیَوْمَ یَئِسَ الَّذِینَ کَفَرُواْ مِن دِینِکُمْ فَلاَ تَخْشَوْهُمْ وَاخْشَوْنِ الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتِی وَرَضِیتُ لَکُمُ الإِسْلاَمَ دِینًا / امروز کسانى که کافر شدهاند از [کارشکنى در] دین شما نومید گردیدهاند پس از ایشان مترسید و از من بترسید امروز دین شما را برایتان کامل و نعمتخود را بر شما تمام گردانیدم و اسلام را براى شما [به عنوان] آیینى برگزیدم » یعنی از نابودی دین شما نا امید شدند. و این منطقی تر است که با ولایت امیرالمومنین(ع) دین کامل شود تا با حرام شدن چند نوع گوشت. اگر کسی بخواهد منصفانه به این آیات بنگرد متوجه خواهد شد که با تعیین رهبر دین کامل می شود نه با حرام شدن چند نوع گوشت.
روز غدیر روز اتمام نعمت وخشنودی خداوند از رسالت پیامبر(ص) و ولایت علی بن ابی طالب(ع).
نظرات اهل سنت؛
روایت اول؛
ابوسعید خدری می گوید از پیامبر(ص) نقل شده که وقتی پیامبر(ص) در روز عید غدیر ولایت امیرالمومنین(ع) را به مردم ابلاغ کرد پیش از آنکه مردم متفرق شوند آیه « الْیَوْمَ یَئِسَ الَّذِینَ کَفَرُواْ مِن دِینِکُمْ فَلاَ تَخْشَوْهُمْ وَاخْشَوْنِ الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتِی وَرَضِیتُ لَکُمُ الإِسْلاَمَ دِینًا / امروز کسانى که کافر شدهاند از [کارشکنى در] دین شما نومید گردیدهاند پس از ایشان مترسید و از من بترسید امروز دین شما را برایتان کامل و نعمتخود را بر شما تمام گردانیدم و اسلام را براى شما [به عنوان] آیینى برگزیدم (سوره مائده، آیه ۳)» نازل شد، آنگاه رسول اکرم(ص) به خاطر کامل شدن دین و اتمام نعمت و خشنودی خداوند از رسالت ایشان و ولایت حضرت علی(ع) تکبیر گفتند و برای حضرت علی(ع) دعا کردند. « اللَّهُمَّ وَالِ مَنْ وَالاهُ ، وَعَادِ مَنْ عَادَاهُ ، وَانْصُرْ مَنْ نَصَرَهُ ، وَاخْذُلْ مَنْ خَذَلَهُ ” (غایه المرام, ص۳۳۷، ح۲)».
روایت دوم؛
ابو هریره می گوید؛ رسول اکرم(ص)فرمود هر کس ۱۸ ذی الحجه را روزه بدارد ثواب ۶۰ ماه روزه به او داده خواهد شد زیرا این روز، روز عید غدیر خم است که نبی اکرم(ص) علی بن ابی طالب(ع) را به ولایت بر مومنین انتصاب فرمود و عمر به او تهنیت گفت و نیز آیه « الْیَوْمَ یَئِسَ الَّذِینَ کَفَرُواْ مِن دِینِکُمْ فَلاَ تَخْشَوْهُمْ وَاخْشَوْنِ الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتِی وَرَضِیتُ لَکُمُ الإِسْلاَمَ دِینًا / امروز کسانى که کافر شدهاند از [کارشکنى در] دین شما نومید گردیدهاند پس از ایشان مترسید و از من بترسید امروز دین شما را برایتان کامل و نعمتخود را بر شما تمام گردانیدم و اسلام را براى شما [به عنوان] آیینى برگزیدم (سوره مائده، آیه ۳)» نازل گشت. (الغدیر ،ج ۱، ص۲۳۳)
روایت سوم؛
جابر بن عبدالله انصاری و ابو سعید خدری نقل کرده اند که زمانی که آیه « الْیَوْمَ یَئِسَ الَّذِینَ کَفَرُواْ مِن دِینِکُمْ فَلاَ تَخْشَوْهُمْ وَاخْشَوْنِ الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتِی وَرَضِیتُ لَکُمُ الإِسْلاَمَ دِینًا / امروز کسانى که کافر شدهاند از [کارشکنى در] دین شما نومید گردیدهاند پس از ایشان مترسید و از من بترسید امروز دین شما را برایتان کامل و نعمتخود را بر شما تمام گردانیدم و اسلام را براى شما [به عنوان] آیینى برگزیدم (سوره مائده، آیه ۳)» نازل شد، نبی اکرم(ص) فرمودند: الله اکبر بر اکمال دین ، اتمام نعمت وخشنودی خداوند از رسالت من و ولایت علی بن ابی طالب(ع).
آخرین فرضیه الهی اعلام ولایت امیر المومنین(ع) است
روایات شیعه؛
روایات شیعه متواتر است یعنی همه قائل به این هستند که این آیه در مورد ولایت امیر المومنین(ع) است.
نظر شیعه درباره کلمه «الیوم» این است که مراد از آن روز غدیر است ولی برخی از اهل سنت می گویند «الیوم» یعنی روز عرفه و دلایلی را مطرح می کنند. بعضی دیگر از اهل سنت می گویند منظور از «الیوم» یک معنی کلی است یعنی «امروزه » که البته با توجه به اینکه با «ال» آمده است منظور یک روز خاص است.
از امام باقر(ع) و امام صادق(ع) روایت شده که فرموده اند؛ آیه مذکور (آیه ۳, سوره مائده) در روز غدیر و پس از انتصاب حضرت علی(ع) توسط رسول خدا(ص)، نازل شد و این آخرین فرضیه ای بود که از جانب خداوند برای مردم تعیین شد (منظور ولایت امیر المومنین(ع) است).
شیخ مفید در خصایص بیان می کند که؛ امام باقر(ع)و امام صادق(ع) فرمودند : آیه تبلیغ و آیه « الْیَوْمَ یَئِسَ الَّذِینَ کَفَرُواْ مِن دِینِکُمْ فَلاَ تَخْشَوْهُمْ وَاخْشَوْنِ الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتِی وَرَضِیتُ لَکُمُ الإِسْلاَمَ دِینًا / امروز کسانى که کافر شدهاند از [کارشکنى در] دین شما نومید گردیدهاند پس از ایشان مترسید و از من بترسید امروز دین شما را برایتان کامل و نعمتخود را بر شما تمام گردانیدم و اسلام را براى شما [به عنوان] آیینى برگزیدم (سوره مائده، آیه ۳) » در روز غدیر نازل شد. بعد شیخ مفید می گوید؛ امام صادق(ع) فرمودند : معنای آیه این است، امروز دین شما را با انتخاب پاسدار و نگاهدار آن کامل نمودم یعنی « الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ به ولایت علیٍ» و نعمت خود را با ولایت اهل بیت(ع) بر شما تمام کردم و تسلیم شدن شما را در برابر دستورات این پاسداران اسلام پذیرفتم.
ائمه معصومین(ع) اولی الامر هستند
آیه بعدی که در این زمینه مطرح می شود آیه اولی الامر است.
« یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ أَطِیعُواْ اللّهَ وَأَطِیعُواْ الرَّسُولَ وَأُوْلِی الأَمْرِ مِنکُمْ فَإِن تَنَازَعْتُمْ فِی شَیْءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اللّهِ وَالرَّسُولِ إِن کُنتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللّهِ وَالْیَوْمِ الآخِرِ ذَلِکَ خَیْرٌ وَأَحْسَنُ تَأْوِیلًا / اى کسانى که ایمان آوردهاید خدا را اطاعت کنید و پیامبر و اولیاى امر خود را [نیز] اطاعت کنید پس هر گاه در امرى [دینى] اختلاف نظر یافتید اگر به خدا و روز بازپسین ایمان دارید آن را به [کتاب] خدا و [سنت] پیامبر [او] عرضه بدارید این بهتر و نیکفرجامتر است (سوره نساء, آیه ۵۹)» البته این آیه کلی است و در اثبات ولایت همه ائمه هدی است (در آینده نیز در اثبات ادله ۱۲ امام شیعه این آیه را به طور مفصل بیان خواهیم کرد).
جابربن عبدالله انصاری به خدمت رسول خدا(ص) رسید و عرض کرد: ما خدا را شناختیم، رسول خدا(ص) را هم شناختیم، این اولی الامر چه کسانی هستند ؟ که پیامبر(ص) از علی(ع) تا حضرت حجت(عج) نام می برند.
امامان شیعه همه قائل به این بحث در رابطه با آیه مذکور (سوره نساء، آیه ۵۹) هستند . برخی از صحابه نیز این معنا را در رابطه با این آیه نقل کرده اند.
ارحام پیامبر(ص) صاحب اختیار ما هستند
آخرین آیه ای که در اثبات امامت امیرالمومنین(ع) مطرح می شود، آیه اولوالارحام است.
النَّبِیُّ أَوْلَى بِالْمُؤْمِنِینَ مِنْ أَنفُسِهِمْ وَأَزْوَاجُهُ أُمَّهَاتُهُمْ وَأُوْلُو الْأَرْحَامِ بَعْضُهُمْ أَوْلَى بِبَعْضٍ فِی کِتَابِ اللَّهِ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ وَالْمُهَاجِرِینَ إِلَّا أَن تَفْعَلُوا إِلَى أَوْلِیَائِکُم مَّعْرُوفًا کَانَ ذَلِکَ فِی الْکِتَابِ مَسْطُورًا/ پیامبر به مؤمنان از خودشان سزاوارتر [و نزدیکتر] است و همسرانش مادران ایشانند و خویشاوندان [طبق] کتاب خدا بعضى [نسبت] به بعضى اولویت دارند [و] بر مؤمنان و مهاجران [مقدمند] مگر آنکه بخواهید به دوستان [مؤمن] خود [وصیتیا] احسانى کنید و این در کتاب [خدا] نگاشته شده است (سوره احزاب، آیه ۶)» اولوالارحام یعنی صاحبان قرابت رحمی و فامیلهای رحمی، اینها نسبت به بعضی دیگر در اولویت هستند در قرآن نسبت به مهاجر و انصار.
مرحوم فاضل مقداد این آیه را ازدلایل قرآنی امامت علی(ع) می داند و بحثی را در این رابطه بیان می کند ومی گوید علی (ع) ارتباط نسبی با رسول خدا(ص) نسبت به دیگران مانند ابوبکر با پیامبر(ص) دارد (ابوبکر پدر همسر پیامبر(ص) و از مهاجرین است) این می شود دلایل صغروی بحث. دلیل کبروی بحث این است که دلالت آیه این است که اینها اولویت دارند و می گوید «اولو الارحام » اولی هستند نسبت به مهاجرین و انصار و سپس مرحوم فاضل این را شرح می دهد که در ابتدای آیه می فرماید: « النَّبِیُّ أَوْلَى بِالْمُؤْمِنِینَ مِنْ أَنفُسِهِمْ » پیامبر اولویت دارد به مومنین از خودشان . پیامبر(ص) در همه چیز بر ما ولایت دارد و این اولی، اولی ولایت است و پیامبر(ص) صاحب اختیار ما هستند. منظور این نیست که پیامبر(ص) در گرفتن رزق و روزی از خداوند بر ما اولویت دارد. و در ادامه آیه همین اولی را به اولوالارحام نیز عطف کرده است و این اولویت همان اولویت در ولایت و امامت است. و اولوالارحام نسبت به مهاجرین و انصار بر مردم اولویت دارند در صاحب اختیاری و امامت. (لوامع الالهیه, ص۳۴۰)
سوال: آیا زنان پیامبر(ص) که در این آیه آمده است از اولوالارحام بالاتر هستند؟
پاسخ: آیه می فرماید«النَّبِیُّ أَوْلَى بِالْمُؤْمِنِینَ مِنْ أَنفُسِهِمْ وَأَزْوَاجُهُ أُمَّهَاتُهُمْ وَأُوْلُو الْأَرْحَامِ بَعْضُهُمْ أَوْلَى بِبَعْضٍ فِی کِتَابِ اللَّهِ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ وَالْمُهَاجِرِینَ إِلَّا أَن تَفْعَلُوا إِلَى أَوْلِیَائِکُم مَّعْرُوفًا کَانَ ذَلِکَ فِی الْکِتَابِ مَسْطُورًا/ پیامبر به مؤمنان از خودشان سزاوارتر [و نزدیکتر] است و همسرانش مادران ایشانند و خویشاوندان [طبق] کتاب خدا بعضى [نسبت] به بعضى اولویت دارند [و] بر مؤمنان و مهاجران [مقدمند] مگر آنکه بخواهید به دوستان [مؤمن] خود [وصیتیا] احسانى کنید و این در کتاب [خدا] نگاشته شده است (سوره احزاب، آیه ۶)» پیامبر بر شما از خود شما اولویت دارد و سپس می فرماید زنان پیامبر(ص) مادر مومنین هستند یعنی نمی توانید با ایشان ازدواج کنید ( این تفسیر صحیح است که شیعه بیان می کند) و شأن آنها شأن مادری است. این جمله ازواجه یک جمله دیگری است که در ادامه آیه آمده و با واو استیناف از جمله قبلی جدا شده است و دلیلی بر این نیست که زنان پیامبر(ص) از اولوالارحام ارجح تر هستند.
ما در این چند جلسه دلایل قرآنی ولایت امیر المومنین(ع) را بیان کردیم. از جلسه آینده نصوص و دلایل روایی شیعه و سنی را برای اثبات ولایت امیرالمومنین(ع) بیان می کنیم.
منبع: سایت روضه الشهداء
