اعوذ بالله من الشیطان الرجیم
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدالله رب العالمین، اَلحَمدُلله الاوَّل بلا اول کان قبله و الاخر بلا اخر یکون بعدَهُ الذی بعد فلا یرى وقرب فشهد النجوى تبارک وتعالى ثم صلاه وسلام علی سیدنا ونبینا العبد الموید والرسول مسدد المصطفی الامجد حبیب اله العالمین ابی القاسم محمد(ص) وعلی اهل بیت الطیبین الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعنه الدائم علی معاندیهم و مخالفیهم الی قیام یوم الدین آمین رب العالمین.
جلسه نود و نهم را به حول و قوه‌الهی آغاز می‌کنیم. جزء ۱۵ را تلاوت کرده و ثواب آن را به حضرت رسول(ص) تقدیم می‌نماییم.

تقوا؛ راه رسیدن به بهشت
جلسه گذشته اسامی بهشت و معانی که از آن برداشت می‌شد را بیان کردیم در این جلسه اشاره‌ای به انواع و صفات نعمات بهشت کرده و ویژگی‌های آن نیز بیان می‌شود.
۱ـ اولین ویژگی بهشت که نعمات بهشت در آن تحقق پیدا می‌کند وسعت بهشت است. قرآن کریم در این خصوص می‌فرماید: «وَسَارِعُواْ إِلَى مَغْفِرَهٍ مِّن رَّبِّکُمْ وَجَنَّهٍ عَرْضُهَا السَّمَاوَاتُ وَالأَرْضُ أُعِدَّتْ لِلْمُتَّقِینَ / و براى نیل به آمرزشى از پروردگار خود و بهشتى که پهنایش [به قدر] آسمانها و زمین است [و] براى پرهیزگاران آماده شده است بشتابید (سوره آل‌عمران، آیه ۱۳۳)»
در تفسیر نورالثقلین، ج۱، ص۳۸۹ آمده است که امیرالمومنین(ع) در خصال ذیل آیه ۱۳۳ آل عمران می‌فرماید: «فانکم لن تنالوها الا باتقوی / به این بهشت نمی‌رسید مگر با تقوا» در حقیقت محبت به اهل‌بیت(ع) لازم است اما کافی نیست. خیلی اواقات ما محبت و دوستی اهل‌بیت(ع) را کافی می‌دانیم برای ورود به بهشت در حالی که از حب اهل‌بیت(ع) از ملزومات است اما کافی نیست.
همچنین در تفسیر نمونه در خصوص واژه «اعدت/ آماده شده» اکثر علما معتقدند که بهشت و دوزخ آماده شده است اما کسی در آن نیست تا قیامت برپا شود و مراسم مربوط به آن برگزار شود.
همچنین می‌فرماید: «سَابِقُوا إِلَى مَغْفِرَهٍ مِّن رَّبِّکُمْ وَجَنَّهٍ عَرْضُهَا کَعَرْضِ السَّمَاء وَالْأَرْضِ أُعِدَّتْ لِلَّذِینَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَرُسُلِهِ ذَلِکَ فَضْلُ اللَّهِ یُؤْتِیهِ مَن یَشَاء وَاللَّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِیمِ / به سوى آمرزشى از پروردگارتان و بهشتى که پهناى آن- یعنى وسعت و فراخى آن- همچون پهناى آسمان و زمین است [و] براى کسانى که به خداى و پیامبرانش ایمان آورده‏اند آماده شده، [بر یکدیگر] پیشى گیرید. این فزون‏بخشى خداست که آن را به هر که خواهد مى‏دهد، و خدا داراى فزون‏بخشى بزرگ است (سوره حدید، آیه ۲۱)» عرض در این آیه  به معنی عرض و طول نیست بلکه به معنای وسعت است.
برخی اوقات شبهه‌ای مبنی براینکه چه لزومی دارد آن همه نعم در بهشت به ما بدهند و چه استفاده‌ای برای ما خواهد داشت؟ مطرح می‌کنند؛ پاسخ این است که نعمات بهشتی با توجه به قابلیتی است که انسان در آن فضا دارد مانند نوزادی که در رحم مادر است و اگر به او وعده مرغ بریان بدهی برایش اهمیتی ندارد و جسم او قابلیت فهم لذت مرغ بریان را ندارد ما در حال حاضر قابلیت درک نعمات بهشتی را نداریم برای همین خداوند متعال آن را با زبانی ساده که برای ما قابل فهم باشد بیان می‌کند.

میوه‌های بهشتی در دسترس و متنوع‌اند
۲- دومین خصوصیت بهشت، فضای عمومی آن است که بخش‌های متعددی دارد از جمله درختان و آب روان که در قرآن بر آن بسیار تاکید شده‌است.
قرآن کریم در این زمینه می‌فرماید: «وَبَشِّرِ الَّذِین آمَنُواْ وَعَمِلُواْ الصَّالِحَاتِ أَنَّ لَهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِی مِن تَحْتِهَا الأَنْهَارُ …/ و کسانى را که ایمان آورده‏اند و کارهاى شایسته انجام داده‏اند مژده ده که ایشان را باغهایى خواهد بود که از زیر [درختان] آنها جویها روان است … (سوره بقره، آیه ۲۵)»
همانطور که در هفته گذشته بیان شد جنت باغی است که به علت ازدیاد درختان کف آن دیده نمی‌شود.
۱-۱-۲- این درختان میوه‌هایی دارند که دارای دو ویژگی هستند؛ اولین خصوصیت این درختان این است که میوه‌های‌شان همیشه تازه و رسیده هستند، قرآن کریم می‌فرماید: «… کُلَّمَا رُزِقُواْ مِنْهَا مِن ثَمَرَهٍ رِّزْقًا قَالُواْ هَذَا الَّذِی رُزِقْنَا مِن قَبْلُ وَأُتُواْ بِهِ مُتَشَابِهًا/ … هر گاه میوه‏اى از آن روزى ایشان شود مى‏گویند این همان است که پیش از این [نیز] روزى ما بوده و مانند آن [نعمتها] به ایشان داده شود (سوره بقره ،‌آیه ۲۵)» (ادبیات اهل بهشت، ادبیات دینی است یعنی نمی‌گویند خوردیم بلکه می‌گویند روزی ما شده بود) مفسرین در این خصوص دو نظر دارند؛ ۱ـ منظور این است با خوردن میوه‌های بهشت به یاد میوه‌های دنیا می‌افتند. ۲ـ تفسیر دیگر آن این است که وقتی اهل بهشت میوه‌ای را می‌بینند، می‌گویند از این میوه‌در گذشته در همین بهشت نیز روزی ما شده بود ولی هنگامی که می‌خورند متوجه طعم و مزه جدید می‌شوند و لذت مضاعف می‌برند.
۲-۱-۲- دومین ویژگی این است که میوه‌های این درختان همیشه در دسترس هستند؛ قرآن کریم در این خصوص می‌فرماید: « فِی جَنَّهٍ عَالِیَهٍ / قُطُوفُهَا دَانِیَهٌ / در بهشتى برین / [که] میوه هایش در دسترس است (سوره حاقه، آیه ۲۲، ۲۳)» در مجمع‌البیان در خصوص این آیه می‌فرماید: در حالی‌میوه در اختیارشان قرار می‌گیرد در بهشت که خوابیده‌اند و در همان حال تناول می‌کنند.
همچنین در تفسیر کنزالدقایق آمده‌است که آنچه مومن اشتهاء می‌کند بدون اینکه نام ببرد برایش مهیا می‌شود

سایه‌های بهشت همیشه مستدام است
۳-۱-۲- سایه درختان
از دیگر خصوصیات این درختان سایه ایشان است؛ قرآن کریم در این خصوص می‌فرماید: « وَدَانِیَهً عَلَیْهِمْ ظِلَالُهَا وَذُلِّلَتْ قُطُوفُهَا تَذْلِیلًا / و سایه‏ها[ى درختان] به آنان نزدیک است و میوه‏هایش [براى چیدن] رام( سوره انسان، آیه ۱۴)» در تفسیر المیزان درباره این آیه آمده است که منظور از نزدیکی سایه، گستردگی آن است و سایه بهشت مانند سایه‌های دنیا نیست که در جایی باشد و در جایی نباشد بلکه در همه‌جا گسترده شده.
۴-۱- ۲- نهرهای بهشت
قرآن کریم در خصوص نهرهای بهشت می‌فرماید: « مَثَلُ الْجَنَّهِ الَّتِی وُعِدَ الْمُتَّقُونَ فِیهَا أَنْهَارٌ مِّن مَّاء غَیْرِ آسِنٍ وَأَنْهَارٌ مِن لَّبَنٍ لَّمْ یَتَغَیَّرْ طَعْمُهُ وَأَنْهَارٌ مِّنْ خَمْرٍ لَّذَّهٍ لِّلشَّارِبِینَ وَأَنْهَارٌ مِّنْ عَسَلٍ مُّصَفًّى …/ مثل بهشتى که به پرهیزگاران وعده داده شده [چون باغى است که] در آن نهرهایى است از آبى که [رنگ و بو و طعمش] برنگشته و جویهایى از شیرى که مزه‏اش دگرگون نشود و رودهایى از باده‏اى که براى نوشندگان لذتى است و جویبارهایى از انگبین ناب … (سوره محمد(ص)،‌آیه ۱۵)»
در این آیه شریفه خداوند طعم‌های نهرهای جاری در بهشت را بیان می‌کند؛ ۱ـ نهرهایی از آب است که بوی بد و گندیگی نمی‌دهد، ۲ـ نهرهایی از شیر که طعم آن تغییر نمی‌کند، ۳ـ نهرهایی از شراب که برای نوشندگان خود لذت می‌آورد، مستی آن با مستی دنیا متفاوت است.۴ـ نهرهایی از عسل مصفا و زلال است.
در روایات آمده‌است که هر کسی یک روز از ماه رجب را روزه بگیرد، نهری از نهرهای بهشت به او تعلق می‌گیرد که نام آن رجب است که اوصاف آن در مفاتیح الجنان آمده است.

لبخند اهل‌بیت(ع) بهشت را نورانی می‌کند
۳- دمای بهشت سومین ویژگی بهشت است که قرآن کریم در سوره مبارکه انسان در این خصوص می‌فرماید: «… لَا یَرَوْنَ فِیهَا شَمْسًا وَلَا زَمْهَرِیرًا / … در آنجا نه آفتابى بینند و نه سرمایى (سوره انسان، آیه ۱۳)» زمهریر به سرمای شدید که باعث آزار انسان است گفته می‌شود. ولی هوای بهشت ملایم و بهاری است.
در تفسیر نمونه ذیل این آیه آمده‌است؛ در بهشت نه سرما و نه گرمای شدید وجود دارد، از طرف دیگر در جهنم نیز هوای سرد وجود دارد. در روایت آمده است که در جهنم منطقه‌ای وجود دارد که از سرمای آن اعضای بدن از هم متلاشی می‌شود. (درالمنثور، ج ۶، ص۳۰۰)
آلوسی یکی از مفسرین متعصب اهل‌سنت که در تفسیر خود روح‌المعانی اهانت‌های بسیاری به شیعه می‌کند اما در بعضی از مطالب این کتاب سخنانی درباره اهل‌بیت(ع) گفته‌است که نشان از این دارد که فضایل اهل‌بیت(ع) آنقدر واضح و آشکار است که علمای متعصب اهل‌سنت نسبت به اهل‌بیت(ع) نگاه متفاوتی نسبت به نگاه شیعه به اهل‌بیت(ع) دارد. وی در ذیل آیه ۱۳ سوره انسان روایت کرده‌است که؛ «بینا اهل الجنه فى الجنه اذا راوا ضوءا کضوء الشمس ، و قد اشرقت الجنان به فیقول اهل الجنه یا رضوان ما هذا؟ و قد قال ربنا لا یرون فیها شمسا و لا زمهریرا، فیقول لهم رضوان لیس هذا بشمس ، و لا قمر، و لکن على (علیه السلام ) و فاطمه )علیهاالسلام ) ضحکا، و اشرقت الجنان من نور ثغریهما! / هنگامى که بهشتیان در بهشت هستند ناگهان نورى همچون نور آفتاب مشاهده مى کنند که صحنه بهشت را روشن ساخته بهشتیان به رضوان) فرشته ماءمور بهشت ) مى گویند: این نور چیست با اینکه پروردگار ما فرموده در بهشت نه آفتاب را مى بینند و نه سرما را؟! او در پاسخ مى گوید: این نور خورشید و ماه نیست ، ولى على (علیه السلام ) و فاطمه (علیهاالسلام ) خندان شده اند و بهشت از نور دندانشان روشن گشته است !.»

 منبع: حسینیه مجازی روضه الشهداء