صد و بیست و یکمین جلسه از سلسله درس گفتارهای عقاید امامیه / مباحث متفرقه توحید ۱
در خواست از خدا یعنی اینکه به سراغ اسباب و وسایل بروید اما در نهایت از خداوند طلب و درخواست داشته باشید. اگر در درخواستمان از فردی او را مستقل بدانیم این عمل شرک است حتی اگر آن شخص حضرت نبی‌مکرم اسلام (ص) باشد.
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدالله رب العالمین، اَلحَمدُلله الاوَّل بلا اول کان قبله و الاخر بلا اخر یکون بعدَهُ الذی بعد فلا یرى وقرب فشهد النجوى تبارک وتعالى ثم صلاه وسلام علی سیدنا ونبینا العبد الموید والرسول مسدد المصطفی الامجد حبیب اله العالمین ابی القاسم محمد (ص) و علی اهل بیت الطیبین الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعنه الدائم علی معاندیهم و مخالفیهم الی قیام یوم الدین آمین رب العالمین.
توسل درخواست از بندگان خداوند است
در جلسات گذشته بخش‌های مختلف توحید از جمله توحید در ذات، توحید در صفات، توحید در عبادت، توحید در اطاعت و توحید در حکومت بیان شد.
علما اقسام کوچکتری نیز برای توحید قائل هستند مانند توحید در دعا که در این جلسه به آن‌ها می‌پردازیم.
توحید در دعا
نباید از غیر خدا درخواست کرد در قرآن کریم و در نماز هم می‌خوانیم: «ایاک نعبد و ایاک نعستین» فقط تو را می‌پرستم (توحید در عبادت) و فقط از تو می‌خواهم (توحید در دعا) در خواست از غیر خدا شرک است و اگر از کسی غیر از خدا در خواست می‌کنیم یا این در خواست در طول در خواست از خداوند است یا اینکه خداوند به او واگذار کرده باشد البته همه این‌ها در صورتی است که همه این‌ها را وسیله بدانیم.
در خواست از خدا یعنی اینکه به سراغ اسباب و وسایل بروید اما در نهایت از خداوند طلب و درخواست داشته باشید اگر در درخواستمان از فردی او را مستقل بدانیم این عمل شرک است حتی اگر آن شخص حضرت نبی‌مکرم اسلام (ص) باشد.
امام مظهر خداست
در اینجا یک نکته کلیدی بسیار مهم وجود دارد؛ امام مظهر خداوند است. ما در هنگام بیماری باید از خداوند شفا را بخواهیم اما اگر به سراغ امام رضا (ع) می‌رویم برای این است که امام رضا (ع) مظهر صفات خداوند است و در حقیقت مظهر صفت «یا شافی» خداوند است. از همین‌رو عرفا معتقدند ولایت مانند توحید است.
توسل نوعی درخواست از بندگان خداوند است که خداوند نه تنها اجازه داده بلکه دستور داده تا به آن‌ها رجوع کنیم. توسل در ذیل دعا محسوب می‌شود. وقتی به سراغ ائمه معصومین (ع) می‌رویم طبق دستور خداوند است خداوند فرموده است اگر می‌خواهید به سراغ من بیایید از باب رحمت من وارد شوید باب رحمت خداوند امامان معصومین (ع) هستند.
بنابراین ما امامان معصومین (ع) را مستقل ندانسته و در طول خداوند می‌دانیم.
امام مظهر خداست از همین‌رو ما نیز به سراغ امام (ع) می‌رویم.
توحید در توکل
«و علی الله فیلتوکلو ان کنتم مومنین» توکل به معنی تکیه کردن بر کسی است و به عبارت دیگر توکل؛ انجام وظیفه و واگذاری نتیجه به خداوند است. برخی فکر می‌کنند توکل به معنی این است که دیگر هیچ کاری انجام ندهند و خداوند کار‌ها را انجام دهد. این تفکر غلط و دینداری‌های عوامانه است که متاسفانه بسیاری از مردم به آن گرفتار هستند. از قدیم نیز گفته‌اند: «از تو حرکت از خدا برکت».
توحید در خوف و رجا
علی القاعده مومن فقط از خداوند می‌ترسد و اگر از جهنم می‌هراسد چراکه جهنم مظهر عذاب و عقاب خداوند است. خداوند در قرآن می‌فرماید: «… فَلَا تَخَافُوهُمْ وَخَافُونِ إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنِینَ /… پس اگر مؤمنید از آنان مترسید و از من بترسید (سوره آل‌عمران، آیه ۱۷۵)» این آیه را باید در بالای سر در وزارت امور خارجه نصب کنند تا وزرای امور خارجه بدانند که تنها باید از خدا ترسید نه هیچ بالصطلاح ابرقدرتی.
نگاه مومن با غیر مومن متفاوت است مومن هم در توکل و هم در ترس نگاهی غیر از نگاه غیر مومن دارد او از هیچ چیز جز خدا نمی‌ترسد حتی اگر جانش را نیز از دست بدهد.
همچنین خداوند می‌فرماید «… وَاللَّهُ أَحَقُّ أَنْ تَخْشَاهُ… /… خدا سزاوار‌تر بود که از او بترسى… (سوره احزاب، آیه ۳۷)».
ترس از خداوند با ترسی که از دیگر آدم‌ها داریم متفاوت است. خداوند می‌فرماید: «وَأَمَّا مَنْ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِ… / و اما کسى که از ایستادن در برابر پروردگارش هراسید… (سوره نازعات، آیه ۴۰)» این ترس از مقام و جایگاه خداوند است.
مومن در امیدواری نیز باید تنها امیدش به خدا باشد. قرآن کریم می‌فرماید: «… یَرْجُونَ رَحْمَتَ اللَّهِ… /… امیدوار و منتظر رحمت خدا باشند… (سوره بقره، آیه ۲۱۷)» در جای دیگری نیز می‌فرماید: «… یَرْجُونَ رَحْمَتَهُ وَیَخَافُونَ عَذَابَهُ… /… به رحمت وى امیدوارند و از عذابش مى ترسند… (سوره اسراء، آیه ۵۷)»
امید فقط به خداست و به دیگران نیز در راستای خداوند امید داریم. جنس دوست داشتن خداوند نیز متفاوت است.
توحید در محبت
حضرت زینب (س) از پدرش امیرالمومنین (ع) پرسید آیا خداوند را دوست دارید؟ امیرالمومنین (ع) پاسخ داد: بله حضرت زینب (س) پرسید: آیا من را دوست داری؟ حضرت پاسخ داد: بله. حضرت زینب (س) پرسید چگونه یک دل می‌تواند هم خداوند را دوست داشته باشد و هم فرزند را. حضرت امیر پاسخ داد: فرزندم، تو را نیز برای خداوند دوست دارم.
محبت فقط شایسته خداوند است
در زیارت جامعه کبیره می‌خوانیم: «وَ التَّامِّینَ فِی مَحَبَّهِ اللَّه / و دارندگان مقام اتمّ و اعلا در محبّت خدا هستند» تمام وجود اهل بیت (ع) سرشار از محبت خداوند است.
در محبت نیز باید خداوند و کسی را که خداوند فرموده دوست بدارید را دوست داشت.
خداوند در قرآن کریم می‌فرماید: «قُلْ إِنْ کَانَ آبَاؤُکُمْ وَأَبْنَاؤُکُمْ وَإِخْوَانُکُمْ وَأَزْوَاجُکُمْ وَعَشِیرَتُکُمْ وَأَمْوَالٌ اقْتَرَفْتُمُوهَا وَتِجَارَهٌ تَخْشَوْنَ کَسَادَهَا وَمَسَاکِنُ تَرْضَوْنَهَا أَحَبَّ إِلَیْکُمْ مِنَ اللَّهِ وَرَسُولِهِ وَجِهَادٍ فِی سَبِیلِهِ فَتَرَبَّصُوا حَتَّى یَأْتِیَ اللَّهُ بِأَمْرِهِ وَاللَّهُ لَا یَهْدِی الْقَوْمَ الْفَاسِقِینَ/ بگو اگر پدران و پسران و برادران و زنان و خاندان شما و اموالى که گرد آوردهاید و تجارتى که از کسادش بیمناکید و سراهایى را که خوش مى دارید نزد شما از خدا و پیامبرش و جهاد در راه وى دوست داشتنىتر است پس منتظر باشید تا خدا فرمانش را [به اجرا در] آورد و خداوند گروه فاسقان را راهنمایى نمى کند (سوره توبه، آیه ۲۴)»
قرآن کریم در این آیه می‌فرماید: خداوند، رسول او و جهاد در راه خدا را باید بیش از پدر، پسر، برادر، همسر، عشیره و… دوست داشت. مصداق عمل کنندگان به این آیه شهدا، رزمندگان و مدافعان حرم هستند.
پیامبر اکرم (ص) فرمود: هر کس در دلش شوق جهاد نداشته باشد بر شبعه‌ای از نفاق می‌میرد. و اگر کسی شوق جهادت نداشته باشیم برطبق این روایت مومن نیست و براساس آیه ۲۴ سوره توبه باید منتظر عقاب خداوند باشد.
در ادعیه آمده است؛ «اللَّهُمَّ ارْزُقْنِی حُبَّک وَ حُبَّ ما تُحِبُّه وَ حُبَّ مَن یُحِبُّکَ وَ العَمَلَ َ الَّذِی ْ یُبَلِّغُنِی اِلی حُبِّکَ وَ اجْعَل حُبَّک اَحَبَّ الاَشیاءِ اِلیَّ/ خداوندا محبت خود را و محبت کسانی را که دوست داری و محبت کسی که تو را دوست دارد و عملی که مرا بسوی محبتت برساند را؛ روزی ما بفرما و محبت خود را محبوب‌ترین چیز‌ها نزد ما قرار بده.»
منبع: حسینیه مجازی روضه الشهداء
