متن سخنرانی رابطه قرآن و سنت در رمضان ۹۲ هیات روضه الشهداء – ۱

به نقل از سایت روضه الشهداء:

فرمودند: کتاب خدا که ثقل اکبر است و یک
طرف آن به دست خداست و طرف دیگرش در دست شماست پس زمانی که به این دو
متمسک شوید هرگز گمراه نمی شوید و هرگز دچار لغزش نمی شوید و ثقل اصغر آن
اهل بیت من هستند و پس همانا خدا لطیف خبیر خبر داده است به من که این دو
هرگز از هم جدا نمی شوند.

بسم الله الرّحمن الرّحیم

مطالب پیش رو سخنرانی برادر حسین محمدی
فام  کارشناس امور دینی، پیرامون قرآن و سنت است که در دهه مناجات در ماه
مبارک رمضان ارائه می شود.

شب اول:

در حدیث ثقلین پیامبر اکرم(ص) دو ثقل را بین ما گذاشتند و از دنیا رفتند؛ یکی قرآن و دیگری عترت است .

این حدیث به گونه های متفاوتی نقل شده است که در ابتدا به ذکر چند نمونه از این حدیث می پردازیم:

ـ
زید بن ارقم قال: فقال رسول الله (ص): کانی قد دعیت  فاجبت  انی تارک 
فیکم الثقلین احدهما اکبر من الاخر کتاب الله حبل ممدود من السماء الی
الارض کتاب الله و عترتی فانظروا کیف تخلفونی فیهما / زید بن ارقم  گفت : 
پس گفت گویا  من دعوت شدم (زمان مرگ من فرا رسید ه است) پس اجابت نمودم
همانا  من در شما  دو چیز سنگین  ( نفیس ) را وا گذاشتم . که یکی از ان دو 
از دیگری بزرگتر است کتاب خدا که ریسمان کشیده شده ای از آسمان تا زمین
است و عترت خودم  پس بنگرید  چگونه  پس از من  با این  دو رفتار می کنید.
(المستدرک علی الصحیحین ج ۳ ص ۱۰۹)ـ » و قال رسول الله ص فی حجه الوداع فی
مسجد الخیف .« إنی فرطکم و إنکم واردون علی الحوض، حوض عرضه ما بین بصره و
صنعاء، فیه قدحان من فضه عدد النجوم ألا و إنی سائلکم عن الثقلین ـ قالوا
یا رسول الله و ما الثقلان قال کتاب الله الثقل الأکبر طرف بید الله و طرف
بأیدیکم فتمسکوا به لن تضلوا و لن تزلوا و الثقل الأصغر عترتی و أهل بیتی
فإنه قد نبأنی اللطیف الخبیر أنهما لن یفترقا / یک روزی ما همدیگر را می
بینیم در کنار حوض که عرض آن بین بصره و صنعا است و در آن ظرف هایی از طلا
به تعداد ستارگان (توضیح درباره حوض کوثر) و من از شما سئوال می پرسم
درباره ثقلین، گفتند یا رسول الله آن دو ثقل گرانبها چیست؟ فرمودند: کتاب
خدا که ثقل اکبر است و یک طرف آن به دست خداست و طرف دیگرش در دست شماست پس
زمانی که به این دو متمسک شوید هرگز گمراه نمی شوید و هرگز دچار لغزش نمی
شوید(سُر نمی خورید) و ثقل اصغر آن اهل بیت من هستند و پس همانا خدا لطیف
خبیر خبر داده است به من که این دو هرگز از هم جدا نمی شوند. (تفسیر قمی ،
ج۱، ص۴)

پیامبر(ص) تعبیر شاعرانه و عاشقانه در باره قرآن به کار نمی برد
البته باید بررسی شود که از چه منظری ایشان قرآن را ثقل اکبر می داند و
البته مقام اهل بیت(ع) هم بسیار والا و رفیع است و باید بررسی شود که این
ثقل اکبر و ثقل اصغر بر چه مبنایی است؛ایشان در چندین روایت قرآن را ثقل
اکبر می نامد و می فرماید یک طرف آن در دست خداست و طرف دیگرش در دست شماست
پس هنگامی که قرآن تلاوت می کنیم در واقع طنابی را تکان می دهیم که یک طرف
آن در دست خداست.

ـ عن جابر قال أبو جعفر(ع) دعا رسول الله اصحابه
بمنیً فقال یا أیها الناس إنی تارکٌ فیکم الثقلین أما إن تمسکتم بهما لن
تضلوا ـ کتاب الله و عترتی اهل بیتی فإنهما لن یفترقا حتی یردا علی الحوض /
من در میان شما دو چیز را می گذارم که اگر به آن دو متمسک شوید، هرگز
گمراه نشوید: (آن دو) کتاب خداوند عزوجل و اهل بیتم، یعنی عترت من هستند و
همانا آن دو از یکدیگر جدا نمی شوند تا زمانی که در کنار حوض بر من وارد
شوند. (بصائر الدرجات فی فضائل آل محمد(ص) ،ج ۱، ص۴۱۴)

ـ عن أبی جعفر ع
عن جابر بن عبد الله الأنصاری قال قال رسول الله ص إنی تارک فیکم الثقلین
الثقل الأکبر و الثقل الأصغر إن تمسکتم بهما لا تضلوا و لا تبدلوا و إنی
سألت اللطیف الخبیر أن لا یتفرقا حتى یردا علی الحوض فأعطیت ذلک قالوا و ما
الثقل الأکبر و ما الثقل الأصغر قال الثقل الأکبر کتاب الله سبب طرفه بید
الله و سبب طرفه بأیدیکم و الثقل الأصغر عترتی و أهل بیتی.  /من در میان
شما دو چیز گرانبها می گذارم ثقل اکبر و ثقل اصغر ، اگر به این دو متمسک
شوید گمراه نمی شوید و دگرگون نمی شوید من از خدای لطیف درخواست کردم این
دو از هم جدا نشوند تا در حوض کوثر بر من وارد شوند، پرسیدند ثقل اکبر و
ثقل اصغر چیست؟ : کتاب خدا که ثقل اکبر است و یک طرف آن به دست خداست و طرف
دیگرش در دست شماست پس زمانی که به این دو متمسک شوید هرگز گمراه نمی شوید
و هرگز دچار لغزش نمی شوید(سُر نمی خورید) و ثقل اصغر آن اهل بیت من
هستند.

ـ عن سعد الاسکاف قال سألت ابا جعفر علیه السلام عن قول النبی
صلى الله علیه وآله : إنی تارک فیکم الثقلین فتمسکوا بهما فانهما لن یفترقا
حتى یردا علی الحوض ، قال فقال أبو جعفر لا یزال کتاب الله والدلیل منا
یدل علیه حتى یردا على الحوض. / من در میان شما دو چیز را می گذارم که اگر
به آن دو متمسک شوید، همانا آن دو از یکدیگر جدا نمی شوند تا زمانی که در
کنار حوض بر من وارد شوند پس گفت امام باقر(ع) که همیشه کتاب خدا بر یک
دلیلی از ما دلالت می کند تا اینکه وارد شویم بر حوض.

حدیث ثقلین، حدیث
متواتر معنوی است. حدیث متواتر لفظی آن است که عین لفظ در همه جا تکرار
شده باشد ولی در حدیث متواتر معنوی کلمات مختلف ولی با یک مضمون و معنی
بکار رفته است. البته علما این حدیث را متواتر لفظی نیز دانسته اند.

این مقدمه بحث بود، حدیث ثقلین چند موضوع را بیان می کند.

در
جلسه بعد (فردا شب) موارد مطرح شده توسط حدیث ثقلین را بیان می کنیم و
انشاءالله یکی از آنها را در ادامه به طور مفصل بیان می کنیم.